مقایسه طراحی رستوران سنتی در ایران و سایر کشورها

طراحی رستوران همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. طراحی رستوران را می‌توان حتی از المان‌های حائز اهمیت در بازاریابی رستوران‌داری نام برد. زیرا نقش و نگارهای داخلی یک رستوران بنا به سبک و ماهیت کلی طرح می‌تواند مشتریان زیادی را جذب کند. امروزه طراحی رستوران می‌تواند در بسیاری از سبک‌ها از سنتی و روستیک گرفته تا مدرن و صنعتی اجرا شوند اما آنچه در حوزه طراحی رستوران مهم است، تطابق کلی فضای رستوران با سبک دلخواه است. ما در این مقاله قصد داریم طراحی رستوران سنتی را بررسی کنیم.

ایرانیان از دیرباز به دلیل سنت، فرهنگ و تمدن دوستدار نقش و نگارهای سنتی بوده‌اند و نمونه‌های کثیر آن را می‌توان در بسیاری از امکان تاریخی و معنوی مشاهده کرد. زیبایی نمای سنتی یکی از چشمگیرترین نماهاست که در حال حاضر محدود به یک مکان به خصوص هم نیست. طراحی رستوران سنتی خلاف عقیده بسیاری از اشخاص تنها محدود به کشور ایران نیست. کشورهای زیادی نظیر ترکیه، چین، ژاپن، هند و... به واسطه فرهنگ و تمدن غنی از طراحی رستوران سنتی در شیوه چیدمان داخلی فضای مدنظر خود بهره می‌برند. پیش از آنکه سری به طراحی رستوران سنتی در کشورهای دیگر نظیر ترکیه و هند بزنیم، این شیوه و سبک را در کشور ایران بررسی خواهیم کرد.

اگر سری به رستوران‌های سنتی داخل و یا حومه شهرها بزنیم، متوجه خواهیم شد اکثر این رستوران‌ها از دو جزء لاینفک فضای داخلی و خارجی بهره می‌برند. گویا طراحی رستوران سنتی از دیرباز در دو فضای داخلی و خارجی (مکان سرپوشیده و سرباز) تعریف شده است. اگرچه فضای داخلی کمی بیشتر مطابق با شیوه و سبک چیدمان سنتی است اما فضای خارجی بیشتر جنبه طبیعی دارد. محیط سرپوشیده غالبا با بسیاری از المان‌های ظاهری و سنتی تزئین شده و محیط سرباز با پوشش‌های گیاهی، حوضچه، آبنما و همچنین تخت‌های مزین شده به فرش و پشتی یا گاها صندلی و میز پر می‌شود.

با نگاهی اجمالی به فضای داخلی رستوران‌های سنتی درمی‌یابیم، طیف رنگ‌های کرم تا قهوه‌ای و آبی جزء رنگ‌های سنتی ایرانی شمرده می‌شوند. و بهره‌بری از این رنگ‌ها جزء جدایی‌ناپذیر طراحی رستوران سنتی ایرانی است. ترکیب همخوان و هماهنگ چنین رنگ‌ها محیطی آرام‌بخش برای مشتریان به ارمغان می‌آورد.

پس از آن به بخش دیوارها و کفپوش‌ها می‌رسیم. دیوارها در طراحی رستوران سنتی غالبا از آجر، کاشی و نقش و نگار ایرانی پوشیده می‌شود. نمی‌توان گفت همه رستوران‌های سنتی از کفپوش چوبی بهره برده‌اند اما می‌توان گفت اکثر آن‌ها از کفپوش‌های قهوه‌ای متوسط تا تیره در طراحی رستوران سنتی‌شان استفاده کرده‌اند.

سقف رستوران سنتی ایرانی یکی از اجزای حائز اهمیت در طراحی سازه است. می‌توان گفت ساخت و اجرای سقف‌های کمانه‌ای، گنبدی و یا ساده و کوتاه المان طراحی رستوران سنتی به شمار می‌رود. نورپردازی‌ها بنا به طراحی کلی معمولا با استفاده از لوسترهای کلاسیک ایده‌آل به نظر می‌رسد. گاها برخی از رستوران‌های سنتی ایرانی از سیستم نورپردازی مدرن بهره می‌برند. اگرچه استفاده از چنین سیستم روشنایی رایج است اما نمی‌توان گفت بر روی طرح کلی رستوران سنتی بی‌تاثیر است. استفاده از چراغ‌ها و لوسترهای کلاسیک از تطابق و هماهنگی بیشتری با رستوران سنتی ایرانی برخوردار است.

از اجزای دیگر طراحی رستوران سنتی ایرانی باید به میز و صندلی و تخت چوبی، حوضچه و گلدان‌های زیبا، آثار هنری ایرانی، وسایل تزئینی قدیمی به فراخور محیط اشاره کرد. در بعضی از رستوران‌ها حوضچه‌ای در میان تعبیه شده که بر روی کناره آن گلدان‌های شمعدان گذاشته شده است و اگر به حواشی و گوشه و کنار رستوران نگاهی بیاندازیم، گاری قدیمی و سماوری بر روی آن خواهیم دید. این وسایل تزئینی به ظاهر کوچک که جزء جزئیات به شمار می‌رود، نشان از هوشمندی در طراحی رستوران سنتی دارد.

اگر طراحی رستوران سنتی در ترکیه را نظاره کنیم، متوجه خواهیم شد تمام المان‌های سنتی را داراست. اگرچه گاها می‌توان بنا به وجه مشابه طراحی سنتی و طراحی روستیک دچار اشتباه شد. با این حال، شاهد عناصر مشترک با طراحی سنتی ایرانی هستیم.

طراحی رستوران سنتی واقع در استانبول ترکیه جزء طراحی‌های تلفیقی محسوب می‌شود. زیرا به طور همزمان از عناصر مدرن و سنتی بهره برده است. نمی‌توان گفت شیوه طراحی رستوران سنتی در ایران با ترکیه کاملا یکسان است. اکثر رستوران‌های سنتی در خارج از کشور عناصر مدرن را هم پوشش داده‌اند.

چوب در سرتاسر طراحی رستوران سنتی مذکور به چشم می‌خورد. و گاها می‌توان شاهد ترکیب آن با آجر هم بود. چوب و آجر از مصالح سنتی هستند که ترکیبشان با یکدیگر طراحی یکدستی را در رستوران پدید آورده‌اند.

با آنکه نمای اصلی با عناصر به کار رفته در آن تداعی‌گر طبیعت است اما نمی‌توان از سیستم نورپردازی مدرن آن غافل شد. این نورپردازی در نمای آجری رنگ و بوی دیگری دارد. لامپ درون یک بلوک آجری احاطه شده و تطابق آن با طراحی رستوران سنتی کم‌نظیر است.

البته طراحی رستوران سنتی در استانبول کاملا محدود به فضای داخلی آن شده است. زیرا در برخی از فضاهای دیگر نظیر فضای ورودی و سرویس بهداشتی این تطابق رنگ باخته و با شیوه‌ای تماما مدرن روبرو هستیم. با آنکه طراحی رستوران سنتی در ترکیه بیشتر تلفیقی است، نمی‌توان منکر نمای کلی زیبای آن شد.

احتمالا با دیدن طراحی رستوران سنتی واقع در گجرات ِ هند با شیوه‌ای کاملا متفاوت از سایر طراحی‌ها روبرو شوید. باز هم نمی‌توان گفت با یک طراحی رستوران تمام و کمال سنتی مواجه هستیم. بیشتر طراحی رستوران سنتی در سایر کشورها بیشتر تلفیق سبک روستیک و مدرن بوده و آن طرح دلخواه سنتی ایرانی را برای ما به ارمغان نمی‌آورد. با این حال، ترکیب صندلی‌ و میز چوبی و کفپوش پارکت تداعی‌گر طراحی رستوران سنتی است.

منبع1

منبع2